“زخم روحیه”
دکتر نهاله مشتاق
زخم روحیه، یک حالت روانشاختی است که در شرایط پراسترس خاص اتفاق می‌افتد و با اختلال استرس پس از سانحه و دیگر اختلالات مرتبط با آسیب روانی تفاوت دارد.
حتماً در روزهاى جارى با مراجعانى كه از اندوه، نااميدى، بى‌انگیزگی، عدم تمرکز، عصبانيت شديد، میل به مرگ یا حس عمیق درماندگی شکایت می‌کنند، مواجه شده‌اید. چه بسا، خود شما به عنوان درمانگر حس‌های مشابهی را تجربه کرده باشيد.
زخم روحیه وقتی تجربه می‌شود که:
- یک ارزش اخلاقی يا يك امر درست،
- در شرایط خطرناک،
- توسط فردی در جایگاه قدرت،
[به عمد] زیر پا گذاشته شود.
اگر به سه شرط بالا دقت کنید، متوجه خواهید شد که این اتفاق در شرایط ویژه‌ای پیش می‌آید و در زمرهٔ آسیب‌های روانی شدید قرار می‌گیرد.
مواجه شدن با چنین موقعیتی، به ساختار روانی فرد ضربهٔ سنگینی وارد می‌کند. حتی ممکن است در کاراکتر فرد تغییر پایدار ایجاد کند.
زخم روحیه باعث تخریب حس اعتماد می‌شود. در عین حال، به اهداف، ایده‌آل‌ها و دلبستگی‌های فرد به‌طور جدی صدمه می‌زند.
خوشبختانه این پدیده قابل درمان است.
طبیعتاً در شرايطى كه درمانگر و مراجع هردو در حال دست و پنجه نرم كردن با “زخم روحیهٔ” خود هستند، کار درمان نیاز به دقت و آگاهی بیشتری دارد.
برداشتی آزاد از:
Jonathan Shay(2012) Moral Injury