تألیف: حدیثه حیدری
مدتی است که ویروس به‌ظاهر کوچکی، ما را از حضور در مکان‌هایی که برای‌مان معنایی دارد، محروم کرده و تخیلات امن‌مان را با واقعیت روبه‌رو کرده، تخیلاتی که می‌خواستیم در آن با تصور قدرت خود و دیگران، خودمان را از درک آسیب‌پذیری یا ناتوانی های‌مان برهانیم.
?یکی از این مکان‌ها مطب درمانگر است، این واقعیت بیرونی، فضای سه‌بعدی را که کمک می‌کرد حضور درمانگر را حس کنیم به فضایی دوبعدی و مجازی و آنلاین تبدیل کرده است و ما را با چالش‌های جدیدی روبه‌رو کرده.
برای مثال یکی از دغدغه‌ها این است که کجا برویم که کسی صدای‌مان را نشنود؟ قفل کردن در اتاق کافی است؟ ماشین یا انباری چطور؟ اینترنت آنتن می‌دهد؟ اگر قطع و وصل شود چه؟ تصویری تماس بگیرم یا صوتی؟ و مهم‌تر از همۀ این‌ها این سوال است که، درمانگرم می‌تواند به اندازۀ جلسات حضوری مرا بشنود؟
علاوه بر این دل‌مشغولی‌های کلافه‌کننده ما با وضعیتی غیرقابل کنترل مواجه شده‌ایم که از احتمال آلودگی مطب تا ادراک آسیب‌پذیری درمانگرمان، که می‌خواستیم در جایگاهی آسیب ناپذیر باشد، را در برمی‌گیرد.
?این‌ها بخشی از دغدغۀ این روزهای درمانگران و مراجعین است.
❓درمان آنلاین تا چه‌اندازه می تواند
مانند جلسات حضوری کارکرد داشته باشد؟
❓ چقدر پشت دوربین یا تلفن امکان خلق فضای زنده وجود دارد؟
❓حضور روانی درمانگر در فضای دو بعدی چگونه است؟
?خوشبختانه مهم‌ترین عنصر ارتباطی در روان‌درمانی که شامل همدلی، مراقبت و توجه می‌شود در درمان آنلاین نیز قابل اجراست، اما طبیعتا تجربه‌های افراد مختلف از روان‌درمانی آنلاین یکسان نیست و افراد مختلف بر مبنای تاریخچۀ روانی یا جنس رابطه با درمانگر، تجربه‌های متفاوتی از روان‌درمانی آنلاین دارند. ممکن است بسیاری از افراد در فضای آنلاین در ارتباط با احساسات سخت خود راحت‌تر و روان‌تر حرف بزنند، انگار دوبعدی شدن فضا در به جریان‌افتادن احساسات سخت و منفی آن‌ها کمک می‌کند، اما ممکن است بعضی دیگر احساس کنند که فضای درمان زنده نیست، درمانگر از آن‌ها دور شده و انگار چیزی در این میان نیست و قطع شده و احساس تداومِ حضور از میان رفته، یا ممکن است با فضایی مبهم مواجه شوند و احساس کنند فضا خارج از کنترل آن‌هاست و سردرگم شوند.
اما در این روزها این جنس از جلسات، معنای متفاوتی دارند. چراکه آنلاین شدن جلسات به خاطر کرونا یادآور این است که در شرایط غیرقابل کنترلی هستیم و فهمیدن این‌که درمانگرمان نیز مثل ما آسیب‌پذیر است و محدودیت‌های بشری دارد، ما را مضطرب و کلافه می‌کند.
?با توجه به تغییرات گسترده‌ای که این روزها در سبک زندگی بسیاری از ما رخ داده، خوب است تا جایی که می‌توانیم سعی کنیم روال معمول زندگی‌مان را حفظ کنیم و اگر می‌توانیم در چنین شرایطی از گوشِ شنوایی بهره‌مند شویم خودمان را از آن محروم نکنیم. مهم‌تر از همه این است که می‌توانیم به این وضعیت جدید به صورت فرصتی نگاه کنیم تا مدل روانی‌مان را در جلسات آنلاین بسنجیم. اگر مدل تداعی‌های‌مان تغییر کرد، احساس‌مان نسبت به جلسات متفاوت شد، مضطرب‌تر شدیم و احساس دوری کردیم شاید اکنون بهترین فرصتی باشد که به این جنبه از روان‌مان نگاهی دوباره اندازیم و از جلسات آنلاین کمک بگیریم تا این بخش‌های خود را روشن‌تر کنیم.