اینکه کودکان دربارهٔ فاجعه یا اتفاق بدی که افتاده، حرف نمی‌زنند به این معنی نیست که درباره‌اش فکر نمی‌کنند. آن‌ها ممکن است ناراحتی شما را احساس کنند یا نخواهند شما را با مطرح کردن موضوع ناراحت کنند یا اینکه ممکن است احساسات ناشی از آن اتفاقات برایشان آنقدر طاقت‌فرسا باشد که نتوانند آن‌ها را بیان کنند.
کودکان بدون اطلاعات واقعی، درست جاهای خالی داستان را با حدس‌هایشان پُر می‌کنند و در اغلب موارد ترس‌ها و فانتزی‌های کودکان دربارهٔ یک اتفاق بد ترسناک‌تر و مخرب‌تر از چیزی است که در واقعیت وجود دارد.
بنابراین از صحبت کردن با کودکان در مورد اتفاقات بد نتریسم. به محض اینکه کودکان سوالی دربارهٔ اتفاق می‌پرسند یا به نظر می‌رسد که به آن فکر می‌کنند وقت آن است که با آن‌ها حرف بزنیم.

۱. آغاز کردن مکالمه
برای اینکه سر صحبت را با کودکان باز کنیم، می‌توانیم از چنین سوالاتی استفاده کنیم:
«در مورد چیزی که اتفاق افتاده چه احساسی داری؟
تو و دوستات در مورد چیزی که اتفاق افتاده چی فکر می‌کنید یا چی می‌گید؟
آیا تو و دوستات در مورد اتفاقی که افتاده، حرف می‌زنید؟
من دوست دارم بدونم تو چی فکر می‌کنی؟
هر وقت دوست داشتی در موردش حرف بزنی، بهم بگو.»

۲. گوش دادن
گوش دادن به کودکان دربارهٔ اتفاقات تراژیک بسیار حیاتی است. از روی چیزهایی که می‌گویند رد نشوید و چیزی را که می‌گویند قضاوت نکنید یا کوچک نشمارید. (مثلاً اینکه حرف‌شان احمقانه یا غیرمنطقی است).مثلاً اگر بچه‌ای می‌گوید می‌ترسد هر هواپیمایی که از بالای سرش رد می‌شود، بمب داشته باشد به‌جای اینکه بگوییم نه اصلاً اینطور نیست بگوییم می‌فهمم چرا ترسیدی ولی… با گوش دادن به کودکان این پیام را منتقل می‌کنیم که ترس‌هایشان آنقدر ترسناک نیستند که نشود با آن‌ها روبرو شد.
همچنین می‌توانیم از چنین سوالاتی استفاده کنیم تا ترس‌های آن‌ها را بهتر بفهمیم. مخصوصاً در مواردی که ترس‌هایشان مبهم است:
«جالبه، می‌تونی بیشتر برام توضیح بدی؟
منظورت از فلان چیز چی هست؟
چند وقته که چنین احساسی داری؟»

۳. فهمیدن اینکه چه می‌دانند؟
با گوش دادن به بچه‌ها می‌توانیم بفهمیم چه شایعاتی دربارهٔ موضوع شنیده‌اند و با دادن اطلاعات درست سوتفاهم‌هایی را که برایشان ایجاد شده است برطرف کنیم. مثلاً می‌توانیم بپرسیم دربارش چی شنیدی؟
ممکن است در این گفت‌وگوها کودکان سوالاتی از ما بپرسند که پاسخی برایش نداشته باشیم. می‌توانیم بگوییم من جوابش را نمی‌دانم یا اینکه بگوییم من هم نمی‌دانم ولی به نظرت چطوری می‌توانیم بفهمیم؟
۴. تشویق کردن کودکان به بیان احساسات‌شان: غم، اضطراب، ترس، استرس و حتی هیجان پاسخ‌هایی احساسی محتمل در برابر یک تراژدی هستند. مهم است که کودکان به کمک والدین بفهمند که این احساسات کاملاً نرمال‌اند. در غیر این صورت فکر می‌کنند مشکلی دارند که این احساسات را تجربه می‌کنند. پذیرش احساسات به کنترل کردن‌شان کمک می‌کند. حتی می‌توان کودکان را ترغیب کرد با روش‌های غیرکلامی مانند نقاشی، بازی کردن، نوشتن یا آواز خواندن و… احساسات‌شان را نشان دهند.

۵. آگاه باشیم که سوالات کودکان ممکن است ادامه پیدا کند. با توجه به تغییراتی که ممکن است بعد از یک اتفاق بد رخ دهد، سوالات کودکان هم می‌تواند بسته به آن تغییرات تغییر کند. اجازه دهیم آن‌ها بدانند که ما آمادهٔ شنیدن سوالات آن‌ها در هر زمانی هستیم.

Child Mind Institute/ Helping Children Cope After a Traumatic Event. 2022
Nine Tips For Talking With Kids About Trauma, Kira M.Newman. 2022
ترجمه و تخلیص: سروش طیبی نیا